پرسش :

با آن كه ازدواج موقت مي تواند موجب تضعيف نهاد خانواده گردد، چرا ازدواج موقت در اسلام توصيه شده است؟

پاسخ :
مسأله ازدواج موقت از نظر تئوريك كاملا پذيرفته شده، و نه تنها در اسلام بلكه برخي از متفكران بزرگ غربي، مانند راسل نيز يكي از راه‏هاي حل مشكل ازدواج دائمي دير رس در دنياي كنوني را، پناه بردن به ازدواج موقت مي‏دانند. از نظر عملي نيز در نظام جمهوري اسلامي اين مسأله مقبول افتاده، ليكن ديد اجتماعي در اين رابطه مشتمل بر نوعي خطاست. به عبارت ديگر متعه نيز نوعي ازدواج است، بنابراين هر فرد واجد شرايط، مي‏تواند از شخصي كه او نيز شرايط ازدواج موقت را دارا است خواستگاري كند و براي مدتي موقت مانند چند ساله دوران تحصيل، با وي ازدواج نمايد. آنچه در اين جا مشكل ايجاد نموده آن است كه غالب افراد، ازدواج موقت را با كاميابي آني اشتباه گرفته‏اند و همين مسأله سبب شده كه اين موضوع نتواند در جامعه ما جايگاه حقيقي خود را باز يابد. همچنين تبليغات سوئي كه بيش از يك قرن در جامعه ما توسط غربگرايان انجام شده تأثير نهاده و در ضمير مردم رخنه كرده است. به گونه‏اي كه گاه روابط نا مشروع با تسامح نگريسته مي‏شود ولي به ازدواج موقت با ديدگاه ديگري برخورد مي‏شود.
براي حل اين مشكلات مي‏بايستي تلاش فرهنگي و اجتماعي به صورت گسترده صورت پذيرد تا اين جوانان از آسيب شياطين مصون بمانند. عقد موقت يا صيغه، داراي شرايط زير است:
الف)- ازدواج موقت، مانند ازدواج دائم نياز به خواندن عقد و الفاظ مخصوصه دارد و با صرف رضايت قلبي درست نمي‏شود.
ب)- فرق عمده در ازدواج موقت با دائم، اين است كه در عقد موقت بايد مدت ذكر شود كه آيا مثلاً يك ساعت است يا ده سال.
ج)- مقدار مهريه هم بايد در عقد موقت مشخص شود و هنگام خواندن عقد ذكر گردد.
د)- اگر دختر باكري بخواهد صيغه شود، بايد با اذن پدر يا جدّ پدري باشد كما اين كه در ازدواج دائم نيز اين طور است.
هـ)- در عقد ازدواج موقت بعد از تمام شدن مدت، زن بايد از مرد جدا شود و عده نگه دارد، مگر اين كه عقد دوباره تجديد شود. و اگر قبل از تمام شدن مدت، مرد بقيه آن را ببخشد، ازدواج موقت تمام مي‏شود. اما در عقد ازدواج دائم فقط با طلاق يا فسخ عقد منفسخ مي‏شود.
حال‏آيا ازدواج موقت سبب ايجاد مشكلات در زندگي آينده نمي‏شود؟اين مسأله بستگي به چگونگي عمل دارد. در صورتي كه فرد بدون ملاحظات دقيق شرعي، قانوني و بهداشتي و به گونه‏اي تنوع گرايانه و افراطي به اين عمل مبادرت ورزد، چه بسا گرفتار مشكلاتي نيز مي‏شود ولي اگر با رعايت شرايط لازم و به دور از افراط، فردي را براي چند مدت بعقد موقت در آورد چندان مشكل‏ساز نخواهد بود.
ازدواج موقت، يعني آن كه مرد و زني براي مدت مشخصي به عقد يكديگر درآيند. اين امركاملاً شرعي و داراي احكام ويژه خود مي‏باشد، و هيچ تفاوتي جز از نظر مدت و برخي مسائل حقوقي ديگر با عقد دائم ندارد. روايت نقل شده صحيح است، در آيه 24 سوره "نساء" نيز به اين امر اشاره شده است: وَ آتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ. علاوه بر اين روايات بسياري در ترغيب به نكاح موقت از اهل بيت (ع) وارد شده است.(1)
از امام صادق (ع) نقل شده است كه درباره نكاح غير دائم فرمودند: من ناپسند مي‏دارم كه از دنيا خارج گردم و سنتي از سنت‏هاي پيامبر (ص) را به جاي نياورده باشم‏.
پی نوشت:
1) بحار الانوار، ج 46، ص 356 و ج 103، ص 297.
eporsesh.com